Uluslararası Adalet Divanı, Ukrayna’nın Rusya’ya karşı açtığı soykırım davasını kısmen değerlendirecek
Uluslararası Adalet Divanı (UAD), Ukrayna’nın Rusya’ya karşı açtığı soykırım davasını kısmen değerlendirmeye karar verdi. Davada sadece Rusya’nın “Kiev yönetiminin doğu Ukrayna’da Rusça konuşan halka karşı soykırım yaptığı” tezi araştırılacak.
Uluslararası Adalet Divanı, Rusya’nın Şubat 2022’de Ukrayna’yı işgaliyle bağlantılı olarak Kiev yönetiminin doğu Ukrayna’da soykırım gerçekleştirdiği iddialarının araştırılmasına karar verdi.
Kiev yönetimi, Rusya’nın iddialarını çürütmek amacıyla soruşturma yapılması talebiyle mahkemeye başvurdu.
Soruşturma sonucunda ABD’li yargıç Joan Donoghue başkanlığındaki 16 kişilik mahkeme heyeti, Kiev yönetiminin, şu anda Rus işgali altında olan doğu Ukrayna’daki Donetsk ve Luhansk bölgelerinde soykırım yapıp yapmadığına karar verecek.
Uluslararası Adalet Divanı, Kiev’in, Rusya’nın ülkesini işgal ederek Birleşmiş Milletler (BM) Soykırım Sözleşmesini ihlal ettiği yönündeki suçlamasını soruşturmanın kendi yetki alanı dışında olduğuna hükmetti.
Mahkemeye göre, Rusya Federasyonu’nun ağır kasıt ve suiistimal iddiaları, tek başına Soykırım Sözleşmesi’nin birinci ve dördüncü maddelerindeki yükümlülüklerin ihlali anlamına gelmiyor.
Başkan Donoghue tarafından okunan kararda, “Rusya, davalı Kiev yönetiminin iddia ettiği gibi kötü niyetle Ukrayna’nın soykırım yaptığını iddia etmiş ve bu bahaneyle kendisine karşı bazı tedbirler almış olsa bile, bu tek başına ihlal teşkil etmez.” ifadesine yer verildi.
Ne oldu?
BM Soykırımın Önlenmesi ve Cezalandırılması Sözleşmesi’ne taraf olan Rusya ve Ukrayna, birbirlerini “soykırım yapmakla” suçluyorlardı.
Rusya, Ukrayna’yı ülkenin doğusundaki Donetsk ve Lugansk bölgelerinde Rusça konuşan halka karşı soykırım yapmakla suçluyordu.
Ukrayna ayrıca Rusya’nın Şubat 2022’deki işgal nedeniyle Soykırım Sözleşmesini ihlal ettiğini iddia etti.
Bu nedenle Kiev yönetimi, 32 ülkenin desteğiyle Mart 2022’de Lahey’deki Uluslararası Adalet Divanı’na başvurdu.
İşgalin ardından Uluslararası Adalet Divanı, Rusya’nın Ukrayna’daki çatışmayı derhal sona erdirmesini talep eden bir karar yayınladı ancak Moskova hükümeti bu kararı tanımadı.
Mahkeme Çarşamba günü Ukrayna’nın 2017 yılında açtığı davada da Rusya’yı terörle mücadele anlaşmasını ihlal etmekle suçlayarak karar verdi.
Mahkeme, Rusya’yı Doğu Ukrayna’da terörizmi finanse etmek amacıyla terörle mücadele anlaşmasını ihlal ettiği yönündeki neredeyse tüm suçlamalardan beraat ettirdi.
